Doğu'dan Yükselen Güç: Çin'in Kalbi Şangay'dan Notlar

Efendim geçtiğimiz hafta Sabancı Yönetim Bilimleri Akademisi ve Shanghai University MBA Center işbirliği ile bir hafta süren Şangay gezimizdeydik. İlk uzun uçuşum ve Avrupa dışında farklı bir kültüre ilk şahit oluşum olduğundan, bu gezimi yazıya dökerek sizlerle paylaşmak istedim. Umarım beğenirsiniz, haydi başlayalım!

Özetle Çin: Demografik Bilgiler:

• 1.4 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi. Dünyanın %19'unu Çin vatandaşları olşturuyor. 
• Dünya ekonomisinde GSMH bazında Amerika'dan sonra ikinci dev ekonomi... Dünya ekonomisinin yaklaşık %15'ini oluşturuyor. Ekonomileri her yıl %10 büyümeye devam ediyor. Böyle giderse 2020'de dünyanın en büyük ekonomisi olacakları konuşuluyor.
• Şangay'da market fiyatları İstanbul ile kıyaslandığında gıda, giyim gibi ürünler %50 daha pahalı. Örneğin 13 TL'lik bir Starbucks - Latte kahve Şangay'da 26 RMB yani yaklaşık 20 TL'ye tekabül ediyor. 
• Dünyanın en zengin kömür kaynaklarına sahipler. Bu nedenle de hava kirliliği oldukça fazla. Sokakta insanların maskeyle gezen görüntüleri bir müddet sonra normalleşiyor. 
• Ticaret Savaşı en temelinde kişisel verilerin siber savaşı. Ülkede Whatsapp, Facebook, Twitter, Instagram, UBER ya da aklınıza gelecek Çin dışı tüm dijital platformlarına erişim engellenmiş durumda. Elbette VPN ile erişim mümkün, ancak bu platformlara ihtiyaç duyan vatandaş sayısı oldukça az. 
• Bu platformların yerini WeChat, DiDi gibi yerli üretim uygulamaları dolduruyor. Örneğin WeChat ile sadece mesajlaşmıyor; metro kartı alabiliyor, uçak bileti satın alabiliyor, restoranda yüz tanıma ile hesap ödeyebiliyor ve Instagram'daki gibi hikaye veya post paylaşabiliyorsunuz. Ödeme sistemleri Çin vatandaşlık numaranız ile eşlendiğinden, turistler maalesef henüz bu uygulama ile ödeme yapamıyor. Bir diğer platform DiDi de, Beijing'de üretilmiş bir UBER.

Çinliler'in ilginç alışkanlıkları:

• Efendim tabii ki en ilginç alışkanlıkları: yemek. Türkiye ve Dünya'nın pek çok ülkesinde Çin yemeği adı altında yediğimiz güzel noodle, dumpling, soya soslu teriyakili tavuklar Kantonez mutfağa ait. Kanton'un doğduğu Guanghzou dışında yiyeceğiniz Çin mutfağında görsellik, lezzet gibi beklentilerdense 1.4 milyar insanın doyması temel alınmış. Bol bol sakatat, tavuk ayağı, kafası yiyorlar. Çoğu yiyecek buharda az pişmiş ve tuzsuz olarak servis ediliyor. Soya, yumurta, mısır/susam yağları bolca kullanılıyor. Özellikle Şangay'da tüm hamur işleri bol şekerli olarak hazırlanıyor. Kısacası; eğer yolunuz Şangay'a düşecekse yanınıza bol miktarda konserve alın!
• Her yemeğin üstüne muhakkak sıcak su içiliyor. Hatta insanlar yanlarında termos ile sıcak su taşıyorlar. Sıcak suyun sindirime ve toksinlerin atılmasına iyi geleceğine inanılıyor. O kadar börtü böceğin toksini nereye gidecekse...
• Yere tükürmek, hönkürmek serbest! Bu alışkanlık maalesef bizim ülkemizde de söz konusu, ancak bu davranışta bulunanlar hakir görülürler. Çin'de ise çıtı pıtı bir hanımkızımızın 'böhhkkrrğğğ-puuu' diye sesli bir şekilde boğazını temizleyip yere tükürdüğüne şahit olabilirsiniz, çok doğal. Eve dönünce de ayakkabılarınızı yakarsınız artık...
• Sabah Tai-Chi'si ise benim hep yapmak isteyip, bir türlü denk gelemediğim bir uyanma egzersizleri. Parklarda bahçelerde geriniyorlar, çakraları açıp dolaşıyorlar efendim, oh!
• Pazarlık. Taksicisinden tut çaycısına kadar her yerde pazarlık etmek gerekiyor. Pazaryerlerinde fiyatlar 1500 RMB'den 150 RMB'ye 5 dakika içinde inebiliyor.
• Turistseniz ünlüsünüz. İnsanlar koşup sizinle fotoğraflar çekiyorlar!

Şangay'da Gezip-Görülecek Yerler:

"Yediğin içtiğin senin olsun, bize gördüklerini anlat." deseniz de, aç kaldığım için zaten sadece bunları anlatabiliyorum merak etmeyiniz değerli okuyucularım. Şöyle bir gördüğüm yerlerin üstünden geçeyim:

1 - The Bund & Şangay Gökdelenleri Manzarası

Buraya gece gideceksin canımın içi. Işık oyunları öyle güzel bir görsellik yaratıyor ki...  Bund, İngiliz kolonisi zamanında yapılmış Barok mimari dokuda binaların olduğu bir hat. İlk HSBC burada açılmış. Şu anda da yine bazı bankalar ve lüks oteller konumlanmış. 

Bund'a ver sırtını, çık köprüye... Al sana Şangay Instagram manzarası! Karşında duran Şangay TV Kulesi, Şangay Kulesi (şimdilik dünyanın en yüksek 2. kulesi) ve Kapak Açacağı kule. Evet, kapak açacağı... Bu yüksek binayı yaparken, en tepeyi 'koruyucu Tanrılar rahat rahat geçiversin' diye boş bırakmışlar. Gerçekten enteresan.

2- Yuyuan Garden & Çin Pazarı 

Maalesef ki Şangay'daki tek güzel bahçeyi gezemedik. Çin deyince aklımıza gelen o tipik bahçelerden biri olan Yu Garden, 2020'ye kadar restorasyonda imiş. Ama büyüleyici. Yine girişteki koridor hattı, kötü Tanrılar geçemesin diye köşeli yapılmış. Eh, burayı gezemeyince biz de geçtik pazara; bol bol çay, inci ve hediyelik aldık. Hediyelik eşya için birebir burası. Pazarlık etmeyi unutmayın!

3- Fake Market

"Lady, Chanel? Saint Laurent? Come..." diye kolunuza yapışacaklar. Şöyle bir bakayım deyip, 3 saat içeride kalacaksınız. Böyle bir pazarlık anlayışı olamaz yahu. Bizdeki Kapalı Çarşı gibi, fiyatları satıcıyla ilişkin belirliyor. Sen 100 diyorsun satıcı hala 300'de mi? Terk et dükkanı, bak seni koridorda nasıl yakalayıp "Okey, give me the money" diyor.  Hiçbir şey almayacak da olsan, sadece bu deneyim için bile gidilir.

4 - People's Square

Bir Cumartesi günü "Burası da öyle güzel, sıradan bir meydan işte." derken, şemsiyesi önünde yüzlerce insan sizi karşılıyor. Bu insanlar ne yapıyor olabilir?

Esra Erol, Zuhal Topal, koş bacım size yeni fikir! Şangay'da erkek nüfusu kadın nüfusundan oldukça fazla. Bu insanlar da oğullarına eş arayan ebeveynler. Kağıtlarda tüm özgeçmiş bilgileri, adayları bekliyorlar. Bize de pek pas vermediler, işlerini ciddiye alıyorlar.

5 - Disneyland Shanghai

Yorumsuz, destansı bir eğlence. Haftasonları kalabalık, ama her saniyesine değiyor. Akşam olan havai fişek gösterisini kaçırmayın!

Evet efendim, aç biilaç ama bir o kadar da keyifli geçen 1 haftalık maceramızın özetini benden dinlediniz. Bu dev ekonomi, kocaman kalabalık ülke anlat anlat bitmez. Bir şehri dahi öyle. Bir sorunuz, merak ettikleriniz olursa yorumlara bırakınız, zevkle yanıtlarım. Doğu'dan yükselen bir güneş var, bu kadarını görmek bile yetti doğrusu!

Sevgiler!